چرا خداوند متعال نماز صبح را قرار داد ؟ در حالی كه اینقدر كار سختی است و در اغلب اوقات قضا می شود؟ خواب دم صبح خیلی شیرین و سنگین است چطور می توان از آن دل كند و مشغول نماز شد؟
عامل اصلی و زیربنایی سستی در نماز و خواب ماندن برای نماز صبح و یا هر كوتاهی ای كه در زمینه دین و عبودیت پیدا می شود در ضعف ایمان است. البته همه ما كم و بیش از این عارضه رنج می بریم و ایمان كامل برای انسان مومن یك ایده آل و آرزوی نهایی است ولی باید بكوشیم هر چه بیشتر آن را تقویت نماییم. در روایت هست كه ایمان ده درجه دارد و وظیفه مومن حركت در این مسیر و افزودن به این درجات است. گناه بودن در صورتی است كه اراده خودش در این زمینه دخیل باشد.
اما برای بیدار شدن شرایط ظاهری هم كمك كار است. خواندن نماز صبح در اول وقت آن شاید از نمازهای دیگر مشكل تر باشد ؛ چرا كه كندن از رختخواب گرم و لذت خواب در ابتدای راه سخت است ولی نماز گزار می تواند با كمی تمرین و ممارست از منافع سحر و صبح بهره مند گردد و از فیض نماز اول وقت ( بالاخص نماز صبح ) بی نصیب نماند . پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله )
فرمودند : هیچ بنده ای نیست كه به اوقات نماز و مواضع خورشید اهتمام ورزد مگر اینكه آسودگی در هنگام مردن و از بین رفتن غم و اندوه ها و نجات از آتش را برایش ضمانت كنم . (میزان الحكمه / ج 7 / ص 3129)
از دست دادن سحر خیزی معلول علت های مختلفی می باشد . مهمترین عامل آن این است كه انسان به درستی نمی داند هدف زندگی چیست و دین و عبادت چه نقشی در رسیدن به این هدف دارد. كسانی كه هدفمند زندگی می كنند و می دانند برای چه باید دین دار بود چه بسا انگیزه بسیار قوی ای در این زمینه دارند و این مشكل را ندارند.
زندگی از نظر اسلام كه دین توحیدی است فرصت خدایی شدن انسان است و هدف زندگی هم همین است. انسان مظهر خدا است و یك عمر فرصت دارد كه این مظهریت خود را بالفعل كند و هر چه بیشتر صفات خدا را در خود جای دهد و پر از خدا شود و خدایی گردد. مانند آهنی كه چون در كنار آتش قرار می گیرد به رنگ آتش در می آید و صفات آتش پیدا می كند از زیبایی و قدرت و حرارت و .... .
در زندگی انسان نیز فرصت های فراوانی مانند اوقات نماز و روزه و حج و خدمت به خلق خدا و مانند آن وجود دارد كه همه فرصت های خدایی شدن انسان هستند. انسان خداجو تمام سعی اش این است كه فرصت ها را از دست ندهد و از آن به نحو احسن برای كمال و قرب خود به خدا استفاده نماید. در این میان نماز صبح و اول وقت بسیار اهمیت دارد.
مومنین و اولیای خدا این مشكلات را ندارند دلیل آن هم روشن است. چون ایمان قوی ای دارند. باید ایمان را تقویت كنیم. با معرفت توحیدی هستی و خداوند با تسلیم. با ولایت پذیری و رابطه با اولیای خدا. از طریق رابطه با قرآن كریم. قرآن كتاب توحید است وقتی به درستی با آن رابطه نداریم و وقتی حتی آن را نمی خوانیم مشكل پیدا می كنیم. ایمانمان ضعیف می شود. هجوم فرهنگی دشمن هم كه غوغا كرده.
شیطان و نفس و دشمن هم فراوان داریم. چاره ای جز خودسازی نیست. خودسازی یعنی خود را از هر چه غیر خدایی است خالی كنی و پر از خدا شوی مانند بطری ای كه پر از هوا است و وقتی شما آن را از آب پر می كنید هوای آن خالی و آب جای آن را می گیرد. باید اندیشه و اخلاق و علم و عمل مان توحیدی و پر از خدا شود تا راحت شویم تا انگیزه زندگی داشته باشیم و تا با اشتیاق به سوی خدا برویم و با علاقه نماز بخوانیم.
اگر چیزی به نام خواب وجود نداشت، چه اتفاقی می افتاد!! خواب و استراحت یكی دیگر از نعمت های خداوندی است كه ما از آن غافل هستم. امیدواریم خداوند توفیق شكر گذاری نعمت هایش را به ما عنایت بفرماید. قرآن كریم در مورد شب و استراحت در آن می فرماید: " وَ جَعَلْنَا نَوْمَكمُْ سُبَاتًا * وَ جَعَلْنَا الَّیلَ لِبَاسًا؛ و خواب شما را مایه آرامشتان قرار دادیم ، و شب را پوششى (براى شما) "